معامله صوری معامله ای است كه در آن به شكل واقعی معامله صورت نگرفته باشد ، یعنی نه پول رد و بدل شده باشد و نه خریدار و فروشنده نیت انجام معامله را داشته باشند و ایجاب و قبول به مفهوم حقوقی واقع نشده و قصد مشتركی هم وجود نداشته باشد مثلا یك خانه در مقابل مبلغی مشخص به فرد دیگری منتقل شود . در چنین شرایطی اگر اركان معامله رعایت نشود ، معامله صوری است و دادگاه می تواند با طی شدن شرایطی دستور ابطال آن را صادر كند.
اگر انتقال اموال از سوی مرد پیش از مطالبه مهریه از سوی زن صورت گرفته باشد ، معمولا قضات نمی پذیرند كه معامله صوری بوده است ممكن است مردی احساس كند همسرش قصد اجرا گذاشتن مهریه اش را دارد . ممكن است زن یك ماه بعد این كار را بكند ، اما در چنین حالتی ثابت كردن این مساله كه این معامله صوری بوده بسیار سخت است و اگر دادگاه با درخواستی از سوی زن برای ابطال معامله مواجه شود ، به دقت این موضوع را بررسی خواهد كرد . مطابق قانون ، معاملات صوری به قصد فرار از دین در مقابل طلبكاران اعتبار ندارد و این مساله نسبت به طرفینی كه این معامله را منعقد كرده اند اعتبار دارد و نافذ است . اگر در چنین شرایطی بین مردی كه بدهكار مهریه است با پدر و مادرش این معامله صورت گیرد ، اصل بر این است كه این معامله صوری بوده است ، اما اگر سندی آورده شود كه مثلا نشان دهد مادر این فرد ۱۰۰ میلیون تومان به او پول داده تا ملك او را بخرد ، این مساله از سوی دادگاه بررسی خواهد شد . در چنین شرایطی بعد از تحقق معامله به قصد فرار از دین ، اگر این معامله صوری با دادخواست ابطال ، باطل شود ، مال موجود به فرد طلبكار منتقل می شود ، اما اگر بعد از مطالبه مهریه از سوی زن ، نقل و انتقال صورت گیرد باطل كردن این معامله از طرف قانون ساده تر است .
اگر زنی بعد از به اجرا گذاشتن مهریه خود یا پیش از آن متوجه انتقال اموال از سوی همسرش به فرد دیگری شد ، برای شكایت باید به دادگاه حقوقی مراجعه كند . در چنین شرایطی بعد از اثبات صوری بودن خانه یا مورد معامله ، طی نامه ای به اداره ثبت اعلام می شود كه از نقل و انتقال ملك به دلیل بدهكاری صاحب آن جلوگیری شود . این نامه در سوابق فرد ثبت می شود . اگر هم او آپارتمان یا زمینی داشته باشد ، با نامه ای كه از سوی اداره ثبت اسناد و املاك برای دادگاه ارسال می شود ، اعلام می شود كه پلاك ثبتی فوق از نقل و انتقال به دلیل بدهی ممنوع است .