تعریف سرقفلی
تفاوت حق سرقفلی در قانون مصوبه 1376 با مصوبه 1356
سرقفلی ، وجه و پـولی است که مستأجر برای مالکیت منافع یک مکان تجاری، به اجاره دهنده(موجر) پرداخت می کند؛ به گونه ای که مالکیت عین و ملک مکان تجاری متعلق به موجر و مالک باقی می ماند و مستاجر برای استفاده از آن مکان تجاری موظف است با مالک قرارداد اجاره منعقد کند و به مالک اجاره بها بپردازد.
طبق ماده ۶ اقانون روابط موجر و مستاجر تصویب شده در سال 1376، هر گاه مالک، ملک تجاری خود را به اجاره واگذار کند، می‌تواند مبلغی را تحت عنوان سرقفلی از مستاجر دریافت کند.
قانونگذار در سال 1356، در حمایت از مستاجرین املاک تجاری با تصویب قانون روابط موجر و مستاجر، امکان اخذ سرقفلی را به وجود آورد که برخی از علمای علم حقوق آنرا به حق تقدم در اجاره ملک ، تعریف نموده اند.
از همان سال ها این ماده قانونی منشا دعاوی بسیار گسترده و پیچیده در محاکم گردیده و تاکنون ادامه دارد. دعوی سرقفلی، یکی از فنی ترین و تخصصی ترین دعاوی حقوقی است که به علت قوانین متعدد و تفاسیر مختلف از مواد این قوانین ، تعیین تکلیف پرونده های مربوط به آن ، از جمله دشوارترین پرونده های حقوقی است که دانش و تجربه بالای وکیل پرونده را نیاز دارد.
مستاجری که حق سرقفلی دارد را با انقضای مدت اجاره نمی توان از ملک تخلیه ید نموده و صرفا در موارد خاص است که قانونگذار به موجر اختیار داده است تا با اثبات مورد، تقاضای تخلیه عین مستاجره را بنماید؛ اما در صورت اثبات تخلف مستاجر از مفاد قرارداد یا عدم پرداخت اجاره و احراز این موارد توسط دادگاه، موجر موظف است مبلغ سرقفلی را که به نرخ روز محاسبه شده، به مستاجر بپردازد تا دادگاه اقدام به صدور حکم تخلیه نماید.
لازم به ذکر است که پس از اثبات تخلفات مستاجر، حق مستاجر بر تمام و یا نیمی از سرقفلی از بین می رود و همین امر سبب حساسیت بالای این دعوای حقوقی و لزوم حضور وکیل متخصص و با تجربه در این قبیل پرونده ها گردیده است چراکه کوچکترین خطا، سبب تضییع حقوق اشخاص می شود .
تفاوت حق سرقفلی در قانون مصوبه 1376 با مصوبه 1356
حق سرقفلی در قانون روایط موجر و مستاجر سال ۱۳۷۶ نیز مورد تصریح قرار گرفته است لیکن برخلاف قانون سال۵۶، پرداخت سرقفلی منوط به دریافت آن از سوی موجر است و در صورتی که اثبات شود، مستاجر، مبلغی بابت سرقفلی به موجر پرداخت نکرده است، مستاجر در زمان تخلیه، حقی بابت مطالبه سرقفلی ندارد هرچند سالها در ملک، سابقه فعالیت کسب وکار داشته باشد .
لذا در صورتی که مالک و یا مستاجر ملکی هستید که دارای حق سرقفلی است در اولین فرصت ممکن جوانب حقوقی مربوط به آن را بررسی نمایید و در صورت اختلاف، از مشاورین حقوقی در زمینه سرقفلی و حق کسب و پیشه کمک بگیرید و هرگز بدون دریافت مشاوره و کسب دانش کافی، در جلسات دادگاهی، که به منظور رسیدگی به حق سرقفلی و یا تخلیه ملک، تشکیل شده است حضور پیدا نکنید.